İŞ YERİNİN DEVRİNİN TAZMİANT VE İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ NEDİR?

 

İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.

Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.

Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.

 

Devir, bir ekonomik bütünlüğü olan işletme veya işyeri ya da işyerinin bir kısmının kendi kimliğini koruyarak devrini ifade eder.

1475 sayılı İş Kanunu, madde 14/3: “İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden, itibaren (1) işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. 12/7/1975 tarihinden evvel (2) işyeri devrolmuş veya herhangi bir suretle el değiştirmişse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa işlemiş kıdem tazminatlarından yeni işveren sorumludur”

Yargıtay İK 6 kapsamında alacaklarda-ücret,fazla çalışma,hafta tatili çalışması,bayram ve genel tatil ücretlerinde- müteselsil sorumluluğu iki yıl olarak belirtilmiştir ancak kıdem tazminatı farklı bir düzenlemedir.

Ne devreden ne devralan fesihten dolayı iş sözleşmesini feshedemez Yine bu devir işçi yönünden de fesih için haklı sebep oluşturmaz. Ancak devreden veya devralan işverenin ekonomik ve teknolojik sebepler veya organizasyonel değişikliklerden ötürü fesih hakkını saklı kılınmıştır. Ancak sadece devrin kendisi haklı devir sebebi oluşturmaz.

“Tüzel kişiliğin birleşme veya katılma ya da türünün değişmesiyle sona erme halinde birlikte sorumluluk hükümleri uygulanmaz.

Devreden veya devralan işveren iş sözleşmesini sırf işyerinin veya işyerinin bir bölümünün devrinden dolayı fesh edemez ve devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz. Devreden veya devralan işverenin ekonomik ve teknolojik sebeplerin yahut iş organizasyonu değişikliğinin gerekli kıldığı fesih hakları veya işçi ve işverenlerin haklı sebeplerden derhal fesih hakları saklıdır.

Yukarıdaki hükümler, iflas dolayısıyla malvarlığının tasfiyesi sonucu işyerinin veya bir bölümünün başkasına devri halinde uygulanmaz.”

 

İşyeri Devri İle Alt İşverenlik Ayrımı

Somut olaya göre olayın alt işveren ilişkisi olup olmadığı, işyeri bölümünün devri yoksa ikisinin birden mi devri olup olmadığı belirlenmelidir. .

İşyerinin devri- özel durum-Türk Ticaret Kanunu…

Madde 178/1: Tam veya kısmi bölünmede,işçilerle yapılan hizmet sözleşmeleri,işçi itiraz etmediği takdirde,devir gününe kadar bu sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlarla devralana geçer. **

• İK 6’ya göre işyerinin devrinde işçiye itiraz hakkı tanınmamıştır.
• TTK 178,işçinin istemediği bir işveren ile çalışmama özgürlüğü korunur
• Ancak,işçinin itirazı ile şirketlerin birleşme, bölünme ve tür değiştirme işlemleri durmaz. Sadece söz konusu işçinin iş akdinin devralana geçmesi önlenir

 

Madde 178/2: İşçi itiraz ederse, hizmet sözleşmesi kanuni işten çıkarma süresinin (yasal fesih bildirim süresinin)sonunda sona erer; devralan ve işçi o tarihe kadar sözleşmeyi yerine getirmekle yükümlüdür.

• Belirli süreli iş akitlerinin fesih bildirimi ile sona erdirilmesi mümkün olmadığından bu tür sözleşmelerde en geç yasal bildirim süresinin dolmasıyla devralan işverenle iş ilişkisinin sona erdiği kabul edilir.

 

Madde 178/3 :Eski işveren ile devralan ,işçinin bölünmeden evvel muaccel olmuş alacakları ile hizmet sözleşmesinin normal olarak sona ereceği veya işçinin itirazı sebebyile sona erdiği tarihe kadar geçen sürede muaccel olacak alacaklarından müteselsilen sorumludur.

• Buradaki müteselsil sorumluluk ,İK 6/3’ten farklı olarak devirden itibaren iki yıl ile sınırlandırılmamıştır..