İpotek akit tablosu kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını içermiyorsa, alacaklının başvurulacağı yol, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız takiptir. Bu takip yolunda borçluya İcra ve İflas Kanununun 148. maddesine göre ödeme emri gönderilir. Yanlışlıkla icra emri gönderilirse, bu şikayet nedeni teşkil eder.

Alacaklı takip talebinde alacak tutarı üst sınırı, ipotekteki limiti aşmamak şartıyla talep edebilir. Takip tarihinden itibaren faiz isteyemez. İpotek limiti dışında kalan alacağının, genel haciz veya iflas yolu ile takip edebilir.

Alacaklı takip talebinde haciz yolu ile takip talep etmişse, İcra ve İflas Kanunu’nun 45. Maddesine aykırı bu talebi icra memuru tarafından reddedilmelidir.     

“İİK.nun 45/1 maddesi gereğince rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusu iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklı yalnız rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapabilir. Hukuk Genel Kurulunun 14.10.1972 tarih ve 215-841 sayılı kararında da açıklandığı üzere bu madde asıl borçlu için sevkedilmiş olup, alacağı rehinle temin edilen bir kimsenin rehni veren hakkında doğrudan doğruya genel haciz yoluyla takibe geçmesini önlediği rehinletemin edilmiş bir alacağın borçlusu iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yokuyla takip yapılabileceğine ilişkin bulunmaktadır. B.K.nun 487. Maddesi hükmü nedeniyle alacaklı kredi sözleşmesiyle müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla borcun ifasını üstlenen kişilere karşı rehnin paraya çevrilmesinden önce ya da bundan ayrı olarak genel haciz yoluyla takip yapması mümkündür”^[i]

İpotek üçüncü işi tarafından verilmişse veya gayrimenkulün mülkiyeti üçüncü kişiye geçmişse, bu kişinin de takip talebine yazılması gerekir. Asıl borçlu ile gayrimenkul maliki üçüncü kişi arasında zorunlu takip arkadaşlığı vardır.

İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLU İLE İLAMLI TAKİP

İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip alacaklının takip talebi ile başlar. İcra ve İflas Kanunu 148. maddesinde “ Taşınmaz ipotek alacaklısı, yetkili veya taşınmazın bulunduğu yer icra dairesine elindeki ipotek belgesinin akit tablosunun tapu idaresince verilmiş resmi bir örneğini ibrazla alacağın miktarını bildirir ve 58 inci maddeye göre takip talebinde bulunur” hükmüne göre alacaklı takip talebini hazırlar.

İcra ve İflas Kanunu 148/a maddesi uyarınca, “İpotek sözleşmesinin tarafları veya ipotekli taşınmazı daha sonra satın alanlar ya da bunların halefleri, tapu sicili müdürlüğüne yurt içinde bir tebligat adresi bildirmek zorundadırlar. Aksi takdirde ilgililerin tescil talebi, tapu sicili müdürlüğünce ret olunur. Adresin değiştirilmesi tapu sicil müdürlüğüne bildirilmesi hâlinde sonuç doğurur. Yeni adresin bildirilmemesi hâlinde tebligatların eski adrese ulaştığı tarih tebellüğ tarihi sayılır.” düzenlemesi mevcut olup ipoteğin paraya çevrilmesi hakkında usulüne uygun bir talep olabilmesi için takip talebinde borçlunun ve alacaklının isimleri ve adreslerinin belirtilmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir.

İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip, yetkili icra dairesine verilecek bir takip talebi ile başlatılır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip üç durumda yapılabilir. Şöyle ki ilk olarak, alacaklının alacağı ya da ipotek hakkı, bir ilam ya da ilam niteliğindeki bir belgede tespit edilmişse, alacaklı İcra ve İflas Kanunu mad. 150/h uyarınca ilamlı takip yapabilecektir.

İkinci olarak, ipotek akit tablosunun kayıtsız şartsız borç ikrarını içermesi halinde icra dairesi, İcra ve İflas Kanunu mad. 149 uyarınca takip borçlusuna bir icra emri gönderecektir.

Son olarak alacaklının elinde bir ilam ya da ilam niteliğinde belge olmadığı ve ipotek akit tablosu kayıtsız şartsız bir borç ikrarını da içermediği halde, İcra ve İflas Kanunu mad. 150/I’ya göre borçluya icra emri gönderilmesi mümkündür. Bunun için takip talebinde bulunan alacaklının alacağının, borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli bir nakdi veya gayri nakdi krediden kaynaklanıyor olması, krediyi kullandıran tarafın krediyi kullanana hesap kesilmesine veya kısa, orta, uzun vadeli kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin bir hesap özeti, tazmin talebi ya da ödeme ihtarını noter aracılığıyla göndermiş ve bu kredi alacağının bir üst sınır ipoteği ile temin edilmiş bulunması gerekir.

Rehin alacaklısının ilamlı takip talebini alan icra müdürü, borçluya ve varsa rehin maliki üçüncü kişiye yedi günlük bir icra emri gönderir.(İİK. mad.32) Bu icra emri ile borçluya yedi gün için borcunu ödemez ise ve icranın geri bırakılmasına ilişkin bir karar getirmezse, rehinin satılacağı ihtar edilir. Borçlu bu şartları yeri getirmez ise alacaklı taşınmazın satılmasını bir yıl içinde isteyebilir.

İpoteğin kaldırılması veya paraya çevrilmesi için uzman ve deneyimli İzmir Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.